Tytuł projektu
"Stanowisko Dominikanów wobec Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (XIII-XVI w.)." (projekt badawczy nr 2021/41/B/HS1/02002 w ramach konkursu organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki w Krakowie "OPUS-21" (Projekt zew.): ks. prof. dr hab. Bogdan Ferdek (z zespołem PWT) & współpraca z UAM Poznań o. prof. dr hab. Bogusław Kochaniewicz)
Informacje ogólne o grancie
Projekt badawczy „Stanowisko Dominikanów wobec Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (XIII-XVIw.)”, jest realizowany w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki Opus 21 przed dwie jednostki naukowe: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu.
Projekt dotyczy teologicznej dysputy, która wycisnęła na średniowiecznej Europie mocne piętno. Czy poczęcie Błogosławionej Dziewicy było wolne od grzechu, czy też poczęła się Ona w grzechu pierworodnym, z którego została uwolniona?
O ile na początku XIII wieku teologowie jednogłośnie opowiadali się za rozwiązaniem makulistycznym, o tyle, począwszy od przedstawienia przez Dunsa Szkota hipotezy o antycypowanym uczestnictwie Maryi w Chrystusowym dziele odkupienia, rozwiązanie to, z biegiem czasu, zaczęło zyskiwać coraz więcej zwolenników. Franciszkanie, przyjmując opinię Szkota, stali się zwolennikami Niepokalanego Poczęcia NMP., natomiast dominikanie, wierni doktrynie św. Tomasza z Akwinu, reprezentowali stanowisko makulistyczne.
Z biegiem czasu, coraz więcej środowisk teologicznych przyłączało się do stanowiska zwolenników Niepokalanego Poczęcia Maryi, a dominikanie, zachowując wierność nauce Akwinaty, stawali się w teologicznej debacie coraz bardziej osamotnieni. W tym kontekście pojawiają się pytania: co spowodowało, że dominikanie, pozostając wierni koncepcji św. Tomasza z Akwinu dotyczącej oczyszczenia Maryi z grzechu pierworodnego, przegrali teologiczną debatę? W którym momencie rozwiązanie zaproponowane przez Doktora Anielskiego stało się nieaktualne? Czy wszyscy dominikanie wyrażali stanowisko przeciwne Niepokalanemu Poczęciu NMP?
Wymienione pytania wyzwalają kolejne kwestie, dotyczące sposobu uprawiania teologii oraz zastosowanych przez dominikanów metod.
Dotychczasowe badania prezentowały interesującą nas kwestię w kontekście teologii uprawianej przez autorów franciszkańskich.
Stanowisko dominikanów nie doczekało się do tej pory wyczerpujących opracowań. Dlatego należy wyrazić nadzieję, że podejmowane badania w ramach projektu badawczego realizowanego przez autorów reprezentujących dwa ośrodki teologiczne) uzupełnią dotychczasowy stan wiedzy o nowe, dotychczas nieznane informacje.
Osoby realizujące projekt
- Kierownik grantu: o. prof. dr hab. Bogusław Kochaniewicz OP (UAM Poznań)
- Zespół badawczy:
- PWT Wrocław reprezentują: ks. prof. dr hab. Bogdan Ferdek, dr Paweł Beyga, dr Agnieszka Łoza
- UAM Poznań reprezentują: o. prof. dr hab. B. Kochaniewicz, ks. prof. UAM dr hab. Tomasz Nawracała, ks. prof. UAM dr hab. Paweł Kiejkowski
Efekty związne z realizacją grantu
- Efektem podjętych badań będzie publikacja artykułów w zagranicznych czasopismach wysokopunktowanych, prezentujących wyniki przeprowadzonych analiz.
Okres realizacji grantu
- 22 grudnia 2021 r. - 21 grudnia 2024 r.
Dokumenty dotyczące grantu
- Stanowisko wybranych angielskich dominikanów wobec Niepokalanego Poczęcia w epoce przetrydenckiej, dr Paweł Beyga Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu (streszczenie) przejdź
- Metody dyskursu dogmatycznego w sporze o Niepokalane Poczęcie NMP na przykładzie niemieckich teologów dominikańskich od XIII do XVI wieku, ks. prof. dr hab. Bogdan Ferdek Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu (streszczenie) przejdź
- Prawda o poczęciu Najświętszej Maryi Panny w kazaniach dominikanina Peregryna z Opola na tle wybranych średniowiecznych zabytków kaznodziejstwa polskiego, ks. prof. UAM dr hab. Paweł Kiejkowski, Wydział Teologiczny Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (streszczenie) przejdź
- Dominikanie wobec liturgicznej celebracji Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (XIII-XVIw.), Prof. dr hab. Bogusław Kochaniewicz OP Wydział Teologiczny Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (streszczenie) przejdź
- Udział czeskich dominikanów w dyspucie o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny w okresie od XIII do XVI wieku, dr Agnieszka Łoza Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu (streszczenie) przejdź
- Stanowisko kapituł generalnych braci dominikanów wobec nauczania św. Tomasza z Akwinu, ks. prof. UAM dr hab. Tomasz Nawracała Wydział Teologiczny Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (streszczenie) przejdź